Bianca Castafiore
Bianca Castafiore is een wereldberoemde operazangeres. Ze treedt op in de grootste theaterzalen ter wereld, waaronder het Scala van Milaan.
Test uw kennis
+
Naam
Bianca Castafiore betekent letterlijk ‘witte, reine bloem’. Ze staat ook wel bekend als ‘de Milanese nachtegaal’.
Leeftijd
Volgens Hergé is Bianca Castafiore ongeveer 45 jaar oud.
Familie
Hoewel de pers onze Milanese nachtegaal achtereenvolgens met diverse verloofden in verband brengt, heeft Bianca Castafiore geen bekende familie. Haar dichte entourage bestaat uitsluitend uit haar trouwe kamenier Irma en haar pianist Igor Wagner.
Ontstaan van Bianca
Voor het personage van Bianca Castafiore volgt Hergé dezelfde werkwijze als voor Kuifje en Haddock: hij combineert verschillende ingrediënten om haar vorm te geven, te beginnen met de zangkunsten van zijn tante Ninie die hij zich herinnert uit zijn kindertijd. Onder pianobegeleiding vermaakte zij de familie Remi met haar krachtige, doordringende stemgeluid. Die optredens brachten bij hem geen enkele liefde voor muziek teweeg, laat staan voor opera. Niets kon zijn vroege enthousiasme voor tekenen evenaren, gevolgd door zijn passie voor beeldende kunst.
Waarschijnlijk werd zijn onvermogen om opera ook maar de geringste charme toe te bedelen, hierdoor nog versterkt: hij vond deze vorm van artistieke expressie nogal belachelijk en ongeloofwaardig. “Opera verveelt me,” vertrouwde hij Numa Sadoul toe, “dat moet ik tot mijn grote schaamte toegeven! Of het brengt me aan het lachen.” Het is dan ook niet verwonderlijk dat hij een archetypische operazangeres heeft bedacht die ook ons doet glimlachen.
Hergé vertrekt van dit stereotype, dat Kuifje en de lezer leren kennen in De scepter van Ottokar, om het personage te verfijnen en verrijken wanneer ze verder nog ten tonele verschijnt.
Naar het model van Callas
In de jaren ‘50 vindt Hergé zijn perfecte rolmodel voor La Castafiore. Kranten en nieuwstijdschriften zoals Paris-Match, een van zijn favoriete inspiratiebronnen, brachten tot in de kleinste details verslag uit over de fenomenale professionele carrière en het privéleven van Maria Callas. Dankzij haar legendarische optredens in Milaan, New York, Chicago, Londen en Parijs lag de wereld aan haar voeten.
In 1964 beschreef Sir David Webster, de directeur van Covent Garden in Londen, haar als “de grootste opera-kunstenares van [onze] tijd”. Zij was ‘La Divina’, de goddelijkste en beroemdste zangeres van het moment.
Een beroemde aria
De keuze voor de Juwelenaria uit Faust, een prachtige opera van Charles Gounod, als kenwijsje van Castafiore, is een geniale zet van Hergé. De aria beschrijft het moment in Goethes tragedie waarop de jonge Marguerite de juwelen ontdekt die Mephistopheles opzettelijk in een kist heeft achtergelaten.
Ze past ze, en wanneer ze in de spiegel kijkt, wordt ze verblind door wat ze ziet. Op een walstempo declameert ze de volgende woorden: “Haaaa! Ik lach bij ‘t zien van m’n schoonheid in dees spiegel! Ben jij dat, Marguerite, ben jij dat?” De rol van Marguerite werd in 1859 gecreëerd door Marie Miolan-Carvalho. Haar stemtessituur als lyrisch-dramatische coloratuursopraan zou pas een eeuw later geëvenaard worden, en wel door Maria Callas.
In mei 1963, het jaar waarin De juwelen van Bianca Castafiore uitkwam, nam La Callas de Juwelenaria van Gounod op in de Wagram-zaal in Parijs, met het orkest van de Société des Concerts du Conservatoire onder leiding van Georges Prêtre. Opnieuw werd de wereld van Hergé ingehaald door de realiteit.
Karakter
Hoewel het absoluut klopt dat Bianca Castafiore onvoorstelbaar ijdel is, moeten we ook benadrukken dat ze in De avonturen van Kuifje blijk geeft van twee meer dan voortreffelijke kwaliteiten: loyaliteit en moed.
In De zaak Zonnebloem neemt ze zonder aarzelen het risico om haar goede naam op het spel te zetten en verstopt ze Kuifje en Haddock in haar garderobe wanneer de wellustige Sponsz, die doet denken aan de afgrijselijke Scarpia uit Puccini's opera Tosca, haar kleedkamer binnenstormt.
Haar moed komt ook op schitterende wijze naar voren tijdens haar verschijning in het gerechtsgebouw van Tapiocapolis. Ze staat zich op te tutten terwijl de aanklager zijn tirade afsteekt. De opruiende aanklacht weerklinkt in de rechtszaal: “In de zaak tegen deze giftige sirene, tegen dit goudgevooisde monster vraag ik, verzoek ik, nee, eis ik: LEVENSLANG!”
Ze toont zich verre van verslagen en maakt geen geheim van haar minachting voor de absurde aanklacht. Dat zegt ze ook, en met haar gebruikelijke vuur zingt ze de Juwelenaria.
Passie voor juwelen
Bianca Castafiore zingt niet alleen over juwelen, ze is erdoor gepassioneerd, zelfs geobsedeerd. Ook Maria Callas, de koningin van de jetset van de jaren ‘50, verzamelde zeldzame juwelen tijdens haar hartstochtelijke affaire met de Griekse reder Aristoteles Onassis.
Toch lijkt het erop dat de meeste sieraden van onze diva nep zijn. Anderzijds kunnen we met recht en rede geloven in de echtheid van één enkel ‘juweel’ waarvoor Bianca tranen vergiet: de smaragd die haar door de maharadjah van Gopal wordt geschonken.
Gevoelswereld
Terwijl de gevoelens van Zonnbeloem geen weerklank vinden, lijkt Haddock ‘meer geluk’ te hebben. Diens opeenvolgende tegenslagen in De juwelen van Bianca Castafiore wakkeren het moederinstinct van de prima donna aan. Ze legt hem in de watten, ze verzorgt zijn wespensteek en rijdt hem met zijn rolstoel door het park. Het is dus niet verwonderlijk dat de journalisten van Paris-Flash, een nauwelijks verholen verwijzing naar Paris-Match, speculeren over een mogelijke romance, of zelfs een huwelijk.
In Kuifje en de Picaro's zien we hoe ‘de affaire’ afloopt. Bevrijd en met een leeg bord pasta in haar hand stormt Castafiore af op kapitein ‘Karbock’. Ze negeert zijn carnavalskostuum. “Kom in m’n armen, caro mio! Kom in m’n armen! Ik wist wel dat je me hieruit zou halen!” Ze pinkt een traantje weg en omhelst de zeeman, die duidelijk minder enthousiast is dan zij.
In De juwelen van Bianca Castafiore somt ze haar bewonderaars op: “De kranten hebben mij achtereenvolgens al gekoppeld aan de maharadjah van Gopal, baron Halmaszout, chef van het protocol aan het hof van Syldavië, kolonel Sponsz, markies di Gorgonzola, en dan vergeet ik er nog wat...” Deze vrouwelijke narcissus is vooral verliefd op zichzelf. Die arme professor Zonnebloem met al zijn rozen en ouderwetse hoffelijkheid... Hij mag geen enkele hoop koesteren op een amoureuze verovering. Hij mag dan wel de maan hebben veroverd, het hart van de Milanese nachtegaal weet hij niet voor zich te winnen.
Evolutie van het personage
Bianca Castafiore, de imposante, nogal pover uitgedoste sopraan zoals we ze in 1938-39 ontmoeten, verandert in de loop der tijd in een elegante, verfijnde vrouw.
Na zo’n transformatie mag het dan ook niet verbazen dat professor Zonnebloem, in De juwelen van Bianca Castafiore meteen door de diva bevangen wordt.
