De sigaren van de farao

De eerste versie van de cover was sneeuwwit en droeg een kleine afbeelding. Daarna volgden er drie verschillende varianten van de cover in zwart-wit. In 1942 maakte Hergé een van de mooiste covers, radicaal anders dan het eerste exemplaar. De eerste kleurenversie verscheen in 1955 en kreeg een nieuwe cover.

Dit album staat voor het begin van een langdurige samenwerking, die ook na het verdwijnen van de betrokken partijen blijft voortduren. In 1934 stuurt Louis Casterman Hergé een samenwerkingsvoorstel. Daarin worden royalties van drie frank per verkocht exemplaar vastgelegd, oftewel 15% van de volledige verkoopprijs (twintig Belgische frank) tot het 10.000ste exemplaar, en twee frank voor de daaropvolgende exemplaren.

Dit album vormt een keerpunt in de carrière van de jonge tekenaar. Vanaf nu zullen de verhalen waarin Kuifje verzeild raakt, baden in de sfeer van een detectiveroman vol mysterie en fantasie-elementen. Voor het eerst speelt Hergé echt met de lezers en neemt hij hen mee naar een droomwereld, waar Kuifje onder invloed is van een verdovend middel en ziet hoe hij en Bobbie gemummificeerd worden.

Hergé leest ook zelf romans en avonturenverhalen. Hij voedt zijn artistieke oeuvre met snippers uit waargebeurde of fictieve verhalen. Zo zou hij zich hebben laten inspireren door het werk van Jean-Francois-Désiré Capart, de illustere egyptoloog die op 21 februari 1877 in Brussel werd geboren en in De zeven kristallen bollen figureert als professor Bergamot. De scène waarin Kuifje en Bobbie in sarcofagen zijn opgesloten en op de oceaan drijven, is terug te voeren naar de roman van Paul d'Ivoi en Henri Chabrillat, Les Cinq Sous de Lavarède. De held in deze roman komt voor gelijkaardige perikelen te staan.

De tekst op vakje A3 van pagina 19, “Als jij me verlinkt hebt, bedenk dan wel dat m’n boot vol springstof zit. Ik blaas ‘m nog liever op dan dat ik me overgeef”, is rechtstreeks geïnspireerd op de autobiografische vertelling van Henry de Monfreid, Les Secrets de la mer Rouge uit 1931.

Henry de Monfreid was een van de opvallendste figuren van die tijd. Hij was zowel drugssmokkelaar, wapensmokkelaar als parelvisser en dus een eerder louche figuur … Niettemin genoot hij een ongeëvenaarde populariteit, wat wel blijkt uit het succes van zijn vele boeken.

In 1911 zette de Monfreid koers naar Djibouti; hij zou meer dan 20 jaar de wereldzeeën bevaren. Hij besefte al snel het belang van wapensmokkel in de regio, die geteisterd werd door stammenoorlogen. Zo leverde hij jammer genoeg een bijdrage aan de instabiliteit in het Midden-Oosten. Hergé liet zich voor zijn papieren personages inspireren door figuren uit de werkelijkheid.

In de zwart-witversie uit 1934 maken agenten X33 en X33 bis meedogenloos en onbezonnen jacht op de onfortuinlijke Kuifje. In de herwerkte kleurenversie van 1955 zijn de twee omgedoopt tot Jansen en Janssen en maken de rechercheurs met bolhoed hun echte debuut. Hergé werd mogelijk geïnspireerd door een foto op de cover van Le Miroir van 2 maart 1919. En ongetwijfeld door zijn vader en zijn oom, een identieke tweeling!

Hoe zijn Jansen en Janssen van elkaar te onderscheiden? Janssen heeft een snor met licht opwippende puntjes, zoals de basis van de letter ‘t’, en de snor van Jansen is eerder recht en afgerond, zoals een hoofletter ‘D’.

Niet alleen de twee detectives debuteren in dit album, er zijn ook andere personages die voor het eerst hun opwachting maken:

• Roberto Rastapopoulos, Kuifjes absolute aartsvijand, duikt weer op na zijn korte verschijning aan het banket op het einde van het avontuur in Amerika.
• Oliveira da Figueira, is een Portugese handelaar die Kuifje in de komende albums meermaals uit de brand zal helpen. Hij is de verpersoonlijking van de eenvoudige maar commercieel spitsvondige ambachtsman.
• Allan Thompson die een comeback maakt in de kleurenuitgave van 1955 als zeeman en slinkse medestander van Roberto Rastapopoulos.

Hergé nam de geniale beslissing om productplacement te gebruiken in zijn eigen albums. Een voor die tijd originele manier om reclame te maken! In de eerste zwart-witversie toont Sjeik Patrasj Pasja een exemplaar van Kuifje in Amerika, dat in 1934 nog maar net te koop was!

We kunnen ons Kuifjes verbazing wel voorstellen wanneer een bewaker van Sjeik Patrasj Pasja hem in de kleurenversie een avontuur toont dat zich veel later afspeelt dan het avontuur dat hij op dat moment beleeft. In de nieuwe versie van 1955 baart dit reclametrucje geen opzien meer.

Dit teken slaat als het ware de brug tussen verschillende werelden (Egypte, Arabië en India) en geeft het verhaal een relatieve samenhang. Voor dit memorabele pictogram zou Hergé zich hebben laten inspireren door yin en yang.

In de zwart-wituitgave is de mannelijke ster duidelijk geïnspireerd op Rudolph Valentino, een idool bij het vrouwelijke publiek, die de hoofdrol speelde in de film The Sheik. In het album wordt zijn opkomst verknoeid door Kuifje. Het silhouet van de acteur heeft in de kleurenversie meer weg van de mannelijke rolmodellen van de jaren 1940 en 1950. Sommigen zien in hem de Amerikaanse acteur Gary Cooper.

Een vliegtuigcrash brengt ons naar India. Wanneer Kuifjes vliegtuig achtervolgd wordt en hij de achtervolger probeert kwijt te raken, stort hij neer in India. Hij landt er midden in de jungle. Daar wordt hij omringd door weelderige planten, olifanten … maar ook door tijgers. De Britse Raj is de officieuze naam voor de periode van Britse heerschappij over het Indiase subcontinent.